دررکاب یار

6-یقین

• یکی از مراحل امام شناسی،ارتقاءسطح علم واستدلالی نمودن علم تا سر حد یقین می باشد.در تعریف یقین آمده است :                    
• “زمانی که علم به حد طمانینه وسکون برسد به آن یقین گویند”
• 
  
• “علم ثابت در جان آدمی به طوری که شک در آن وارد نشود و در آن نوعی سکون وآرامش است.”
• 
  
• “علمی که در نتیجه ی فکر واستدلال حاصل شود .”
• 
  
• یقین همان علم راسخ و تثبیت شده ای است که علاوه بر اطمینان بخش بودن ،هیچ راه نفوذی برای شک وتردید بدان وجود ندارد.
• 
  
• در زیارت حضرت زهرا می خوانیم:
• “ای سرور من !من به تو و به پدرت وشوهرت وامامان از فرزندانت و به ولایت ایشان یقین دارم وبه اطاعت ایشان پایبندم.”
• ……                      ادامه دارد
  

گام پنجم:علم تفصیلی

یکی از مراحل معرفت جویی پس از بصیرت و تصدیق ،کسب علم تفصیلی و بکارگیری قوای ادراکی برای درک مقامات اهل بیت علیه السلام می باشد .

البته در روایات ،ادعیه وزیارات کمتر از اصطلاح “علم به امام و مقامات اهل بیت علیه السلام“استفاده شده وبیشتر واژه

معرفت به کاررفته است واین نیست مگر به خاطر جامعیت وشمول معنای معرفت نسبت به علم .

در بیان فرق علم ومعرفت آمده است “تفاوت بین علم ومعرفت در آن است که معرفت اخص ازعلم است .زیرا معرفت

شناخت تفصیلی و دقیق شی است به گونه ای که از غیر آن ممتاز گردد اما علم گاهی شناختی کلی و گاهی شناختی تفصیلی

است .پس هر معرفتی علم است ،اما هر علمی معرفت نیست.”

گام چهارم:تصدیق

یکی از مقدمات امام شناسی ومعرفت وایمان نسبت به امام زمان ،تصدیق ایشان است.

تصدیق در لغت اینگونه معنی شده است."یعنی چیزی یا کسی را صادق دانستن و صاحب صدق قرار دادن “.

“تعبیر تصدیق در هر چیزی که در آن تحقیق و پژوهش شده باشد به کار رود.

تصدیق به معنای باور داشتن ،صداقت ،درستی و راستی محض نسبت به امام در همه ی شؤون وابعاد

وجودی اووباور به حقانیت سیره ،بیانات و سخنان وی می باشد .

در زیارت جامعه در تبیین اثر تصدیق امامان آمده است:وَسَلِمَ مَن صَدّقَکُم…

“هرکس شما را تصدیق نمود ،از( آفات اعتقادی و اخلاقی و)بلاهای آسمانی وزمینی در سلامت ماند.

امام باقر علیه السلام خطاب به ابو حمزه ثمالی فرمودند :"در حقیقت ،خدا را کسی بندگی می کند که

خدا شناس باشد.اما کسی که خدا شناس نیست ،خدا را اینگونه گمراهانه می پرستد.

ابو حمزه ثمالی می گوید :عرض کردم :فدایت شوم !شناخت خدا به چیست ؟

فرمود:باور داشتن وتصدیق خدای عزّوجلّ وباور داشتن و تصدیق رسول او وپذیرش ولایت علی علیه السلام

وپیروی از او و ايمه هدی علیه السلام وپناه بردن به خدای عز ّوجلّ از دشمنان آنان ،این است شناخت خدای عزّوجلّ.

گام سوم:بصیرت

مرحله مقدماتی دیگر در خصوص امام شناسی وکسب معرفت نسبت به ولی خدا بصیرت است.

در تعریف بصیرت آمده است:بصیرت علمی است که با دیدن چشم ویا علمی است که با بینایی دل به دست می آید.

“به قدرت ادراک قلبی بصیرت گویند”

“بصیرت یعنی ثبات در دین ویا به معنای زیرکی می باشد”

بصیرت به معنای تیزبینی وهنر شناخت صواب از ناصواب وحق از باطل است”

آنهم نه فقط در شرایط عادی ،که داشتن این مهم در شرایط فتنه وبحران های سیاسی واجتماعی ،از اهمیت بالاتری برخوردار است.

شیعه برای باز شناختن راهنمایان واقعی از راهنمایان دروغین ،نیازمند بصیرت است تا در دام گمراهان گمراه گر

وحکام جعلی اموی مسلک گرفتار نگردد.

امام صادق (علیه السلام)میفرمایند:چگونه به سوی امام هدایت یابد آنکه بصیرت ندارد.

“آنکه بدون بصیرت در مسیری قدم برمی دارد مانند کسی است که بیراهه می رود وسرعت او جز بر دوریش از مقصد نمی افزاید.                                                                                                                                

در زیارت جامعه می خوانیم:من به مقام شما اهل بیت (علیه السلام)وگمراهی مخالفین شما آگاهی وبصیرت دارم.

پس از توجه ،دومین مرحله ی شناخت امام، شناخت به معنای علم اجمالی وکلی می باشد.

این نوع شناخت ،نقطه ی آغازی برای طی مراحل بعدی معرفتی است که در مراحل ابتدایی همچون جرقه ای ،شعله های

معرفت را در وجود انسان بر افروخته می کند.

حضرت آیه الله جوادی آملی در این خصوص میفرمایند:

                                                                   هرانسانی،حتی کسی که در حد بساطت فکری است می تواند فی الجمله

                                                                   بربعضی از اصول اعتقادی ،برهان عقلی اقامه کند ،لیکن بسیاری از مسایل

                                                                  اعتقادی را باید به علم اجمالی معتقد باشد ،به این نحو که بگوید :من به آنچه

                                                                 وحی می گوید ایمان واعتقاد دارم .این اعتقاد اجمالی ،در بسیاری از مسایل

                                                                 اصولی رهگشاست.